Chuyện cổ tích hồ gươm

     
Là người việt hẳn ai ai cũng thuộc ở lòng sự tích hồ hoàn kiếm hay còn gọi là Hồ trả Kiếm. Dẫu vậy đằng sau thần thoại gần 600 năm tuổi này là những mẩu chuyện mà không phải người nào cũng biết…

Là người việt hẳn người nào cũng thuộc nằm lòng sự tích hồ gươm hay nói một cách khác là Hồ trả Kiếm. Tuy nhiên đằng sau truyền thuyết gần 600 năm tuổi này là những mẩu truyện mà không phải ai cũng biết…


*

Thuở ban đầu: có “Kiếm” nhưng không có “Hoàn Kiếm”

Ghi chép trước tiên về việc vua Lê Lợi cảm nhận thanh tìm báu là vào sách “Lam tô thực lục”, một cuốn sách sử về Khởi nghĩa Lam Sơn vị chính đường nguyễn trãi chủ biên vào năm 1431. Sách chép rằng:

“Khi ấy Lê Thái Tổ cùng tín đồ ở trại Mục tô là Lê Thận cùng làm các bạn keo sơn. Thận thường có tác dụng nghề quăng chài. Ở xứ vực Ma Viện, đêm thấy lòng nước sáng như bó đuốc soi. Quăng chài suốt đêm, cá chẳng được gì cả. Chỉ được một mảnh sắt dài thêm hơn một thước, mang về để vào chỗ tối. Một hôm Thận thờ giỗ (ngày chết của cha mẹ), nhà vua tới chơi nhà. Thấy địa điểm tối bao gồm ánh sáng, nhận thấy mảnh sắt, nhà vua bèn hỏi:

- mảnh sắt làm sao đây?

Thận nói:

- Đêm trước tôi quăng chài bắt được.Bạn đang xem: Sự tích hồ hoàn kiếm

Nhà vua nhân xin lấy. Thận liền đến ngay. Bên vua đem về đánh sạch mát rỉ, mài đến sáng, thấy nó gồm chữ "Thuận Thiên", thuộc chữ "Lợi". Lại một hôm, công ty vua ra phía bên ngoài cửa, thấy một chiếc chuôi gươm đang mài-dũa thành hình, bên vua lạy trời khấn rằng:

- trường hợp quả là gươm trời cho, thì xin chuôi và lưỡi ngay tức thì nhau!

Bèn rước mảnh sắt thêm vào trong chuôi, vì vậy một dòng gươm trả chỉnh”.

Bạn đang xem: Chuyện cổ tích hồ gươm

Truyện tới đó là hết, không hề có bỏ ra tiết gặp rùa thần tại ao nước và trả kiếm. Nhìn trong suốt 300 năm sau khoản thời gian “Lam đánh thực lục” ra đời, từ nhà Hậu Lê cho nhà Mạc và thời vua Lê – chúa Trịnh, cũng không tồn tại tác phẩm như thế nào viết về chuyện vua Lê trả tìm và làm cho tên gọi cho hồ nước Gươm. Câu chuyện trên chỉ solo thuần là nhằm thể hiện Lê Lợi được Trời trao cho thiên mệnh để tấn công đuổi nước ngoài xâm và có tác dụng vua, một hình thức tuyên truyền thịnh hành vào thời phong kiến.

Cuối TK 18 mang lại thời Pháp thuộc: rất nhiều dị bản về vấn đề vua Lê bị rùa thần “cướp” kiếm

Cách phía trên vài năm dư luận từng xôn xao khi 1 nhà cấp dưỡng lịch in lên tờ lịch của bản thân mình truyện vua Lê Thái Tổ bị rùa thần… đớp mất tìm chứ chưa hẳn tự nguyện trả. Thực sự thì kể từ cuối TK 18 trở đi đã mở ra những lời kể với sự tích khác nhau về “Sự tích hồ Gươm”, vào đó phần lớn có loại kết như trên. Sách “Tang yêu mến ngẫu lục” của Nguyễn An với Phạm Đình Hổ viết rằng:

“Hồ trả Kiếm ở cạnh bên phường Báo Thiên, thành Thăng Long, thông với quốc tế sông, hình thể rất to rộng. Hồ nước này là nơi đức Thái Tổ Hoàng Đế (triều trước) tiến công rơi thanh kiếm.

Hồi Thái Tổ khởi nghĩa, ngài bắt được một thanh gươm cổ. Khi làm vua, ngài thường xuyên vẫn treo thanh gươm đó. Một hôm chơi thuyền ngơi nghỉ trong hồ, bỗng nhiên thấy một con tía ba rất to lớn nổi lên phương diện nước, phun nó không trúng. Ngài bèn mang thanh gươm nhưng chỉ. Bất đồ, thanh kiếm rơi xuống nước mất, nhỏ ba-ba cũng lặn theo. Ngài giận, sai lấp cửa hồ lại, đắp chiếc bờ ngang, tát hết nước để tìm, dẫu vậy chẳng thấy đâu cả. Đời sau nhân dòng vết bờ ấy phân tách hồ ra làm hai: tả vọng, hữu vọng. Cuối đời Cảnh Hưng (1740 – 1786), bỗng có một vệt sáng sủa từ cái đảo trong hồ vọt lên cao, sáng rực rã ra rồi tắt, bạn ta cho là thanh bảo kiếm bay đi”


*

Có thể thấy vua Lê Thái Tổ bị chiếm mất kiếm và vô cùng cay cú, mà lại thứ giành kiếm của ông không hẳn là rùa thần mà là một trong con… bố ba. Thanh kiếm bảo hộ cho số mệnh vương triều bên Lê và chỉ còn khi triều Lê thực sự xong xuôi thì nó new mất.

“Đại Nam nhất thống chí”, một bộ sách về lịch sử hào hùng - địa lý vn của Quốc sử tiệm triều Nguyễn, thì chép rằng:

“Hồ hoàn Kiếm ở kế bên Đông phái nam thành thức giấc (Hà Nội). Tương truyền: Lê Thái Tổ đi thuyền nghịch hồ, gồm con rùa nổi lên, bên vua chũm kiếm chỉ vào rùa. Rùa lập tức ngậm tìm lặn xuống. Lại có thuyết nói: trước kia, Vua Thái tổ bắt được tìm thần cùng ấn thần, bèn dấy binh tiến công giặc Minh, sau truyền có tác dụng bảo vật. Đến năm Lê Thánh Tông băng hà, tìm thần và ấn số đông mất, sau người ta thấy đầu thanh tìm nổi sống trong hồ, giây khắc lại biến mất, đề nghị nhân dân đánh tên hồ”.

Sách “Long Biên bách nhị vịnh” của người sáng tác Bùi Cơ Thúc, cũng viết dưới thời đơn vị Nguyễn, thì chép rằng:

Hai phiên bản trên có tương đối nhiều điểm khác nhau nhưng đều trình bày thanh kiếm Thuận Thiên tượng trưng mang đến thiên mệnh nhà Lê, khi đơn vị Lê giảm sút thì tìm cũng mất. đồng thời là các dị bản trên ko có chi tiết Lê Thận bắt được lưỡi tìm như trong “Lam sơn thực lục”.

Xem thêm: Những Điều Cần Tránh Trong Tình Yêu Nhau, Những Điều Cần Tránh Trong Tình Yêu

Đến thời Pháp thuộc thì bao gồm bộ SGK “Quốc văn giáo khoa thư” danh tiếng do trằn Trọng Kim chủ biên cũng đều có một truyện về sự tích hồ gươm có tựa đề là “Truyện gươm thần của vua Lê Lợi”:

“Tục tương truyền vua Lê Lợi, trước lúc nổi lên đánh quân Minh, vẫn ở hà nội thủ đô làm nghề tiến công cá.

Một hôm ngài quăng lưới xuống hồ nước Hoàn Kiếm, bấy giờ có cách gọi khác là hồ Tả vọng, lúc đẩy lên không được cá, lại được một thanh gươm khôn cùng đẹp, lưỡi rộng, cứng nhưng sáng loáng. Ngài được thanh gươm ấy, nổi lên tấn công quân Tàu, đuổi ra ngoài nước, rồi lên ngôi vua sống Thăng Long (Hà Nội bây giờ).

Một hôm ngài ngự thuyền đùa trên hồ; ngài thấy tất cả một nhỏ rùa khổng lồ nổi lên, bơi lội lại ngay sát ngài. Ngài sợ, rước gươm gạt ra, nhưng con rùa gắp lấy gươm rồi trở thành mất. Ngài bấy giờ bắt đầu biết rằng nhỏ rùa ấy là vị thần hồ đã hỗ trợ ngài tấn công quân Tàu. Sau tín đồ ta xây ở giữa hồ một chiếc tháp call là “Quy đánh tháp” (tháp Núi rùa), còn loại hồ ấy thì hotline là “Hoàn kiếm hồ” (hồ trả gươm)”.

Bỏ qua khía cạnh nghệ thuật, truyện này mắc một sai lầm nghiêm trọng về lịch sử. đo đắn về vì sao gì mà tín đồ soạn sách lại mang đến Lê Lợi xuất phát điểm từ 1 hào trưởng gồm tiền tất cả quyền tại Lam đánh (Thanh Hóa) thành một ông già đánh cá tại Hà Nội? (À nhưng mà vào thời đó cũng không mang tên Hà Nội nữa).

Phiên bản chính thức thời hiện nay đại

Có tín đồ nói “Sự tích hồ Gươm” vay mượn ý tưởng từ truyện vua Arthur với thanh tìm Excalibur. Thực tiễn như đã nhắc đến ở trên thì tức thì từ lúc người Việt chưa biết Arthur là ai với Excalibur là loại quái gì thì đã gồm truyện vua Lê “trả” kiếm (hoặc bị gắp mất kiếm) tại hồ hoàn kiếm rồi. Thuộc lắm là sau đây người ta thấy bị cướp vì thế thì bôi bác quá phải sửa thành vua Lê tự nguyện trả tìm như bản ta thấy ngày nay.